New York’un ilk Hint kökenli Müslüman belediye başkan adayı olan 34 yaşındaki Zohran Mamdani, kendini açıkça ‘demokratik sosyalist’ olarak tanımlıyor. Artan kiralara, ulaşım ücretlerine ve çocuk bakım maliyetine karşı işçi sınıfının sesi olma iddiasını taşıyan Mamdani, Gazze’deki soykırımı sırasında Netanyahu’nun tutuklanmasını talep ederek dikkatleri üzerine çekmişti.
ABD’nin finansal kalbi New York‘un Müslüman kökenli ilk Belediye Başkan adayı olan Zohran Mamdani, kısa bir süre öncesine kadar pek de tanınmayan bir eyalet meclisi üyesiydi. Ancak hem kişiliği hem de savunduğu görüşler, New York’taki ön seçimlerde beklenmedik bir seçmen tabanını etkisi altına aldı.
Mamdani, geçen bahar, belediye başkanlığına aday olduğunu ilk kez açıkladığında New York sakinlerinin büyük bir kısmı tarafından tanınmayan, sınırlı özgeçmişe sahip bir eyalet meclisi üyesiydi.
Aylar sonra, New York genelinde seçmenlerle güçlü ilişkiler kurmayı başaran Mamdani, daha tanınmış ve tecrübeli rakiplerini geride bırakarak Demokratik Parti’nin belediye başkan adayı olmaya hazır hale geldi.
Mamdani’nin kampanyası, özellikle konut ve çocuk bakımındaki fahiş artışlarla kendini hissettiren yaşam pahalılığı krizi karşısında zorlanan New Yorklu işçi sınıfının sorunlarına yoğun bir şekilde odaklandı.
New York Times’tan Benjamin Oreskes, Demokratik Parti’nin New York’un Hint kökenli ilk belediye başkan adayı hakkında bilinmesi gereken bazı önemli noktaları derledi.
HENÜZ 34 YAŞINDA
Mamdani, 2020 yılında yapılan eyalet meclisi ön seçimlerinde dört dönemdir görevde olan mevcut milletvekilini az farkla mağlup edip Albany’de, Amerikan Demokratik Sosyalist grubuna katıldı.
Kampanya boyunca, ücretsiz şehir otobüsleri hedefiyle hayata geçirilmesine katkı sağladığı pilot projeyi sıkça gündeme getirdi. Yalnızca bir yıl süren bu uygulama yenilenmese de meslektaşları Mamdani’nin ortaya koyduğu fikirlerin Eyalet Meclisi’nde ideolojik yönelimi sola çekmede etkili olduğunu ifade etti.
34 yaşında olan Mamdani, şayet seçilirse, 1917 yılında ‘Çocuk Belediye Başkanı’ olarak tanınan reformist John Purroy Mitchel’den bu yana New York’un en genç belediye başkanı olacak. Gençliği ve yenilikçi vizyonu, deneyim eksikliğine odaklanan rakiplerine rağmen, geniş bir ilerici seçmen kitlesinin desteğini çekti.
“NETANYAHU TUTUKLANSIN” DEDİ
Mamdani, uzun süredir İsrail hükümetine ve Filistinlilere yönelik muamelesine karşı açık sözlü bir eleştirmen olarak biliniyor.
2023 yılında, uluslararası insan hakları hukukunu ihlal eden İsrail hükümeti ile bağlantılı New York’taki bazı hayır kurumlarının vergi muafiyetine son verilmesini öngören bir yasa tasarısı sundu. Ancak bu tasarı, Meclis yönetimi tarafından ‘imkansız bir girişim’ olarak nitelendirilerek rafa kaldırıldı.
Gazze’deki İsrail operasyonlarını sert şekilde eleştiren Mamdani, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun tutuklanması gerektiğini ifade etti ve Boykot, Tecrit ve Yaptırımlar (BDS) hareketine destek verdiğini açıkça dile getirdi.
Öte yandan, Mamdani, New York’ta antisemitizme asla yer olmadığını vurguladı ve seçilmesi hâlinde nefret suçlarıyla mücadele için ayrılan bütçeyi artıracağını belirtti. Sık sık anti-Siyonizm ile antisemitizm arasında net bir ayrım yapılması gerektiğinin altını çizdi.
Bu konu, seçim sürecinde ayrıştırıcı bir meseleye dönüştü. Özellikle, podcast yayınında Mamdani, “intifadayı küreselleştir” ifadesini kınamayı ya da bu sözün kendisini rahatsız ettiğini söylemeyi reddetmesiyle yarışın son günlerinin gerginliğini arttırdı. Filistinliler ve destekçileri bu ifadeyi bir özgürlük çağrısı olarak görürken, birçok Yahudi için bu söz, 1980’ler ve 2000’lerdeki direniş hareketlerini çağrıştıran şiddet içerikli bir söylem olarak algılanıyor.
NEW YORK’UN İLK MÜSLÜMAN BELEDİYE BAŞKANI
Mamdani, sonbaharda seçilirse New York’un ilk Müslüman belediye başkanı olacak ve kampanyası şehirdeki yaklaşık bir milyon Müslüman tarafından ilgiyle karşılandı. Mamdani, düzenli olarak camileri ziyaret etti ve inancını kampanyasının merkezine koydu.
İlk kampanya videolarından birinde, bir helal yiyecek arabasından alınan yemeğin artan maliyetini anlatarak, şehirdeki yaşam pahalılığı krizine dikkat çekti.
Daha sonra ise Ramazan orucunu metroda dev bir burrito yiyerek açtığı anı kayda aldı. Kendi kökenine yaptığı bu vurgu, Mamdani için hem kurduğu çok kültürlü koalisyonu hem de yönetmeyi hedeflediği kentin çeşitliliğini öne çıkarmanın bir yolu hâline geldi.
Bu bahar, Mamdani “Müslüman olarak kamuoyunda görünür olmak, bazen gölgelerde bulabildiğimiz güvenlikten de vazgeçmek anlamına geldiğini çok iyi biliyoruz,” dedi.
KENDİSİNİ ‘DEMOKRATİK SOSYALİST’ OLARAK TANIMLIYOR
Mamdani’nin başarısının bir kısmı, seçmenlerin ekonomik sıkıntılarını sade ve net politika önerilerine dönüştürebilme yeteneğinden geliyor. Cesur fikirlerden taviz vermedi ve ülkedeki Demokratlar birçok konuda daha ılımlı bir çizgiye yönelirken, kendisini açıkça ve tereddütsüz bir şekilde ‘demokratik sosyalist’ olarak tanımladı.
Mamdani, tutarsız politika kavramlarına boğulmak yerine, rakipleri tarafından ‘boş vaatler’ olarak tanımlanan kolay ve anlaşılır fikirler sunuyor: Sabit kiralı dairelerin kiraları dondurulacak ve otobüsler ücretsiz olacaktı. Zenginlere uygulanan vergiler artacak, çocuk bakımının maliyeti ise sıfıra düşecek.
Bu fikirlerin sadeliği, onları hayata geçirmenin ne denli zor olduğunu gizlese de, daracık, tıkış tıkış dairelerde yaşamanın ve metroyla uzun mesafeler işe gidip gelmenin ne anlama geldiğini gerçekten anlayan bir siyasetçiye özlem duyan New Yorkluların gönlünde karşılık buldu.
