14 kredi paketi 250 milyar TL

Jülide Y. GÜRDAMAR

Hazine ve Maliye Bakanlığı Cumhuriyet tarihinin tek seferde açıklanan en büyük KGF dayanak paketi açıklandı. 200 milyar liralık Hazine takviyeli kefalet karşılığı 250 milyar liralık kredi, 14 başka paketten oluştu. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, DÜNYA’ya yaptığı açıklamada, böylelikle Cumhuriyet tarihinin en yüksek KGF dayanaklı paketini açıkladık. Kredi için oluşturulan kaideler ve 14 başka paketle gayesinin dışında kullanılmasının önüne geçtik” dedi.

Nureddin Nebati, Kredi Garanti Fonu takviyelerine ait, “Tüm bankaların içsel derecelendirme sistemlerini dikkate alan standart bir derecelendirme sistematiğini oluşturduk. Bu çerçevede firmaları, finansal sağlamlıklarına, geçmiş borç ödeme davranışlarına ve teminat gereksinimlerine nazaran 5 küme halinde sınıflandırıyoruz” dedi.

Yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı önceleyen Türkiye İktisat Modeli kapsamında selektif bir yaklaşımla uygulamaya aldıkları kefalet paketleri ile işletmelerin finansmana erişiminde değerli bir misyon üstlendiklerini belirten Nebati, “Bugüne kadar oluşturduğumuz 876 milyar liralık kredi hacmi ile 701 milyar liralık kullandırım sağladık. Bugün de firmalarımızın kullanımına sunmayı amaçladığımız 200 milyar TL kefalet imkanı karşılığında yaklaşık 250 milyar TL kredi hacmi ile KOBİ’lerimiz başta olmak üzere birçok alanda faaliyet gösteren işletmelerimize değerli ölçüde finansman imkânını açıklıyoruz” dedi.

Firmalar 5 kümeye ayrıldı

Bakan Nebati, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Tüm bankaların içsel derecelendirme sistemlerini dikkate alan standart bir derecelendirme sistematiğini oluşturduk. Bu çerçevede firmaları, finansal sağlamlıklarına, geçmiş borç ödeme davranışlarına ve teminat gereksinimlerine nazaran 5 küme halinde sınıflandırıyoruz. Buna nazaran firmalarımızı en yükseği 1. küme, en düşüğü 5. küme olmak üzere 5 küme halinde değerlendirmeye natürel tutuyoruz. Önümüzdeki periyotta sistem kapsamında kullandırmak istediğimiz kefaletleri kredibilitesi olan lakin teminat yetersizliği bulunan üçüncü küme yüklü olmak üzere; 2. ve 4. kümeye kullandırmayı planlıyoruz. Kredibilitesi çok yüksek olan, teminat sorunu yaşamayan 1. küme firmalar ile kredibilitesi çok çok düşük olan 5. kümeye ise katiyetle kullandırım yapmayacağız. Bu doğrultuda kefalet imkânımızın yüzde 60’ını 3. küme, yüzde 30’unu 2. küme, yüzde 10’unu ise 4 kümede yer alan firmalara kullandırmayı planlıyoruz ve uzun müddettir vermiş olduğumuz kelamı de yerine getirmiş oluyoruz. Bu kapsamda kullandırılan kredilere ait tüm harcamaların, Finansal Kurumlar Birliği Merkezi Fatura Kayıt Sistemi ve İştirak Bankaları Birliği İştirak Bankaları Fatura Kayıt Sistemi ile entegre edilmesi sayesinde ödemelerin direkt satıcılara yapılmasını sağlayacağız. Bu sistem sayesinde fatura takipleri büsbütün elektronik ortamda yapılacak, kredilerin maksat dışı kullanımı değerli seviyede engellenecek, iptal edilen faturalar takip edilebilecek ve tıpkı faturanın birden fazla krediye husus edilmesinin önüne geçilecek.”

Amaç dışı kullanım önlenecek

Nebati, sundukları kredi ve kefalet imkanının gaye dışı kullanılması başta olmak üzere düzmece fatura ile belgelendirme, gerçeğe ters beyan, kredi ile döviz alınması ve bu kredi ile tıpkı bankadaki geçmiş kredi borçlarının kapatılması durumlarını affetmediklerini vurguladı. Nebati, “Fatura ile belgelendirme süreçlerini kredi verenler ve KGF titizlikle takip edecektir. Gaye dışı kullanıma muhakkak müsaade vermeyeceğiz ve bunun için gerekli yaptırımları uygulamaktan kaçınmayacağız” dedi. Bu durumlar için izleme listesini uygulamasını hayata geçirdiklerini söz eden Nebati, şunları kaydetti: “Daha açık söylemek gerekirse, bu durumları tespit ettiğimiz firmaların Hazine Takviyeli Kefalet Sistemi’nden artık yararlanması kelam konusu olmayacaktır. Ayrıyeten fatura ile belgelendirme sürecinin düzgün işletilmemesi ve refinansman üzere durumlarda kredi verenlere de yaptırım uygulayacağız. Dayanak paketlerimizde ödemesiz devir imkânının yanı sıra, kefalet oranını minimum yüzde 70 olarak uygulayacağız” açıklamasını yaptı.

İstihdam azaltılamayacak

Nebati, bu imkânı oluştururken tüm paketlerde 4 temel ögeye yer verecek formda bir yaklaşım sergilediklerini belirterek, yaklaşımlarını şöyle aktardı: “Teminat muhtaçlığına bağlı olarak bankaların içsel derecelendirme sistemine nazaran kefalet dağılımının gruplandırılması, Faturaya Dayalı ve Fatura Kayıt Sistemleri üzerinden denetim edilen kefaletlendirme yaklaşımı, Maksat Dışı Kullanımın Engellenmesi İçin İzleme Listesi Uygulaması, Bölgesel Odaklı KOBİ Dayanak Paketi ve Teşebbüsçü Paketlerinden yararlanacaklar hariç olmak üzere kredi vadesi boyunca mevcut istihdamlarını azaltmayacağına dair taahhütte bulunmaları isteyeceğiz.”

Olağanüstü periyot bitti

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, fevkalâde devrin inanılmaz şartlarının bittiğini vurgulayarak, “Şimdi daima bir arada olağanlaşmanın olduğu, büyümenin sağlandığı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin gayelerine Sayın Cumhurbaşkanımız önderliğinde hızlanarak, koşarak, ivme kazanarak gideceğimiz bir sürece girdik. Özel banka temsilcilerine de ellerini taşın altına bu vesileyle koydukları için geçen 1 yıl boyunca da vücutlarını nasıl taşın altına koyduklarını biliyorum, bunun için teşekkür ediyorum. Biz daima bir arada, birlikte varız” halinde konuştu.

Şirketlere 14 paket 250 milyar kredi

1- İşletme Sarfiyatları Dayanak Paketi

35 milyar TL

2- Döviz Kazandırıcı Faaliyetleri Dayanak Paketi

35 milyar TL

3- Yatırım – Proje Finansmanı Takviye Paketi

20 milyar TL

4- İmalat Sanayii Takviye Paketi

15 milyar TL

5- EYT Dayanak Paketi

25 milyar TL

6- Bölgesel Odaklı KOBİ Dayanak Paketi

10 milyar TL

7- Teşebbüsçü Dayanak Paketi

4 milyar TL

8- Bayan Teşebbüsçü Takviye Paketi

4 milyar TL

9- Yeşil Dönüşüm ve Güç Verimliliği Paketi

7 milyar TL

10- Teknoloji Takviye Paketi

4 milyar TL

11- Dijital Dönüşüm Dayanak Paketi

1 milyar TL

12- Eğitim Dayanak Paketi

10 milyar TL

13- Yeni Konutum Programı İnşaat Dayanak Paketi

20 milyar TL

14 – Konut İnşaatı Takviye Paketi

10 milyar TL

Kredi paketlerinin 4 temel yaklaşımı

• Teminat gereksinimine bağlı olarak bankaların içsel derecelendirme sistemine nazaran kefalet dağılımının gruplandırılması
• Faturaya Dayalı ve Fatura Kayıt Sistemleri üzerinden denetim edilen kefaletlendirme yaklaşımı
• Amaç Dışı Kullanımın Engellenmesi için Kara Liste uygulaması
• Bölgesel Odaklı KOBİ Takviye paketi ve Teşebbüsçü Paketlerinden yararlanacaklar hariç olmak üzere kredi vadesi boyunca mevcut istihdamlarını azaltmayacağına dair taahhütte bulunmaları istenecek.

Aslan hissesi 3. kümeye gidecek

Firmalar, 5 küme halinde sınıflandırıldı. Teminat sorunu yaşamayan 1. küme ile kredibilitesi düşük olan 5. Küme firmalar kullanamayacak. Kefalet imkânının %60’I 3. küme, yüzde 30’u 2. küme, yüzde 10’u ise 4. kümede yer alan firmalara kullandırılacak.

BDDK: Bankaların karlılıkları âlâ noktada

BDDK Lideri Mehmet Ali Akben, “Kredinin istenen kanallara aktarılması, ucuz TL kredinin yatırıma, istihdama, ihracata ve cari fazlaya katkı sağlayacak halde hareket etmesi gerekiyor. Bu paketin de bu manada değerli bir katkısı olacak” dedi. Paketler ve regülasyonların bankacılık dalı kârlılığına tesirine dair ise Akben “Gerek sermaye yeterlilik rasyosu, gerek gecikmiş alacak oranları Avrupa ortalamalarından epeyce uygun bir pozisyonda kapattı. Kârlılıkları da uygun noktada kapattı” yorumunu yaptı.

İTO: İnancımız tam, artık sıra bankalarda

İTO Lideri Şekib Avdagiç, “Tüm KOBİ’leri kapsayan 250 milyar liralık kredi paketi, 2023’ün yatırım ve büyüme yılı olduğu iletisini net olarak ortaya koydu. Bankaların dayanak paketlerini süratlice KOBİ’lerle buluşturarak, devreye alacağına inancımız tam. Artık sıra bankalarda” dedi. Avdagiç, kıdem tazminatı, işletme sermayesi, teknoloji yatırımları, yeşil dönüşümün ortalarında olduğu 14 başlıktaki KGF paketinin finansmana erişimi kolaylaştıracağını kaydetti.

ASKON: Kangren olan sorun kökten çözüldü

ASKON Lideri Orhan Aydın, “Paketle hükümetimiz yılların kangren olan bir sorunu kökünden çözerek sonuca da bağlamış oldu. Bir yanda patronlar olarak biz, öbür yanda EYT ile emekliliklerini hak etmiş işçiler EYT sonrası finansmana erişimin nasıl olacağını düşünüyorduk. Bu paketle bunun karşılığını da öğrenmiş olduk. Patronlar olarak finansmana erişimin kısıtlı olduğu bir devirde bu türlü bir yük ile karşılaşmıştık. Hükümetimiz bu mevzuda da tahlil odaklı bir işe imza attı” dedi.

MÜSİAD: İş dünyasına can suyu olacak

MÜSİAD Lideri Mahmut Asmalı, “Bölgesel kalkınmayı teşvik eden şirketlere 1 milyar üzere para ayrılması da çok kıymetli. Hasebiyle her kümesi destekleyen bir paket. Bu paketin kurallarını yerine getiren herkesin birkaç paketten faydalanabileceği belirtildi. Bu paket biterse ne olacak diye sorduğumuzda ise ‘bu birinci paket, birkaç tane daha paket açıklayabiliriz’ karşılığını aldık. Bu takviye iş dünyasına bir can suyu üzere gelecektir” dedi.