EYT’de birinci maaşlar ne vakit yatacak? Milyonlarca kişinin merakla karşılığını beklediği bu soruya Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım cevap verdi.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, milyonlarca vatandaşı ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesine ait merak edilenleri anlattı.
EYT’de birinci aylıklar ne vakit yatacak?
Yasa teklifinin TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’ne ay sonunda gelebileceğini tabir eden Alım, birinci aylıkların da şubat ya da martta hesaplarda olacağını kaydetti.
Sabah gazetesine konuşan Bakan Alım, EYT ile ilgili vatandaşlar tarafından Toplumsal Güvenlik Kurumu’na (SGK) iletilen tüm evrakların bir ay içinde sonuca bağlanacağını belirterek, “Cumhurbaşkanımız talimat verdi, ‘Bu sorunu kökten çözün’ dedi” diye konuştu.
Faydalanacakların yaş ortalaması 49,9
EYT’den faydalanacakların yaş ortalamasının 49.9 olduğunu anlatan Alım, şunları söyledi:
“- Bu bizim açımızdan avantaj ve sürdürülebilir bir durum. EYT’den faydalanacak kişi sayısı şu anda 2 milyonun üzerinde. Şubat sonu prestijiyle bu sayı 2 milyon 250 bin bireye ulaşacak. Bunların yaklaşık 600 bini kamu vazifelisi.
– Kamu vazifelilerinin maaş ortalaması en düşük 11 bin lira. Artık ortalaması 13 bin civarında olacak. Yani çabucak emekli olmak için cazip bir sebebi yok. Birinci etapta kamuda 51 bin kişinin emekli olacağını düşünüyoruz. Yani kamuda 500 bin kişinin emekli olmayacağını düşünürsek aylık bağlanacak EYT’li sayısı inecek.”
“İşçi patron oturup anlaşacak”
Bilgin, kamu çalışanlarının yanı sıra bir de EYT’ye hak kazanan fakat aldığı yüksek aylıkları kaybetmemek için emekli olmayı istemeyecek yetişmiş çalışanların olduğunu belirtti. Alım, şunları kaydetti:
“- Mesela büyük kuruluşlarda çalışan nitelikli emekçiler, patronları ile oturup anlaşacaklar.
Bunlar ya emekli olmayacaklar ya da patron onlara diyecek ki ’emekli olduğunuz tarihteki sayılar üzerinden kıdem tazminatınızı vereceğiz, artık emekli olmayın’ oradan da emekli olmayacak olanlar olabilir. Hasebiyle emekli olacak sayının yarı yarıya inmese bile ona yaklaşacağını düşünüyoruz.”
‘Staj’ açıklaması
Bakan Alım, staj sigortalılarının durumu ile ilgili ise şöyle konuştu:
“- Staj mağdurları mağdur değildir. Yani onlar o kavramı kullanamazlar. Zira onları mağdur eden bir şey yok. Ortada iş akdi yok. ‘Staj da sayılsın’ diyorlar bu türlü bir şey yapamayız. Milletin parasını imkanlarını biz bu formda dağıtamayız.
– Prim ‘patronun kim’ diye soruyor. O gün senin için prim yatırması gerekirken yatırmamış olan ya da eksik yatıran işverenin kim, yok o denli bir şey.”
“Ortalama emekli aylığı arttı”
EYT kapsamında bağlanacak aylıkların yeni maaş düzenlemesi sayesinde arttığına dikkat çeken Alım, “En düşük emekli aylığını 5 bin 500 lira yapmamız çok işe yaradı. Zira mevcut EYT’lilerin aylığı çok düşüktü. Yüzde 60’a yakını 3.500-4.500 ortasında olacaktı. Sonuçta prim düzeyleri düşük, prim ölçüsü hudutta olan vatandaşlar bunlar. Bir de özel dalda daima minimum fiyattan gösteriliyor primler, münasebetiyle düşük maaşlardı” diye konuştu.
EYT kapsamına giren fakat kâfi prime sahip olmayanların da bulunduğunu anlatan Alım, “EYT’li olabilecek insan sayımız 4 milyon 700 bin civarında kişi. Onların prim gün vesaireleri doldurmaları filan 2027’de olacaklar var” dedi.
Bilgın, tüm hak edenlerin emekli olacağı ve hak etse de maaş kaybı yaşayacağını düşünerek emekli olmayacaklara nazaran iki farklı maliyet çalışması yaptıklarını anlattı. Alım, “Düzenlemenin maliyeti 120-200 milyar lira ortasında. Her hak eden emekli olursa 200 milyar lira. Hesaplarımızı ona nazaran yaptık, bütçemizde hiçbir dert yok” dedi.
Bakan Alım, son periyotta kimi avukatların ortaya çıkarak vatandaşları EYT’li yapabileceklerine ait organize hareket ettiklerini belirlediklerini tabir ederek, “Organize avukatlar var. Gidip vatandaşa diyorlar ki ‘İstersen biz seni 8 Eylül 1999’dan evvel işe başlamış üzere gösteririz. Nasıl başlatırsın? Falan şirket var oraya bir dilekçe vereceksin, senin süreçlerini geç yapmış üzere göstererek süreçlerini takip edeceğiz.’ Bu türlü organize çalışmalar var. Onların müracaatlarını aldırmıyorum. İstismar eden her vakit olur lakin biz gereken önlemlerin hepsini alacağız” dedi.
Yaş sorunu için talimat Cumhurbaşkanından
Bakan Alım, düzenlemenin başında tartışılan yaş hududu sorununun ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatı ile aşıldığını söz ederek şunları söyledi:
“- 50 yaş sonunu koysak birinci yıl 1 milyon kişi emekli olabiliyordu. 48-50 yaparsak bayanlara olumlu ayrımcılıkla o vakit 1 milyon 200 bin kişi emekli olabiliyordu. Öbür 1.5 milyon kişi ise sonraki sene emekli oluyordu. Ancak kamuoyunda çabucak yeni yaşa takılanlar tartışması başladı. Sayın Cumhurbaşkanımız talimat vererek ‘Bu sorunu kökten çözün’ dedi. Düzenlemeyi bu biçimde hazırladık.”
Tarih verdi
EYT’nin şu an Meclis’te milletvekilleri tarafından çalışıldığını anlatan Alım, “Milletvekillerimiz gelen taleplerle ilgili uzman arkadaşlarımızla konuşuyorlar. Kurul kademesi ay sonunu bulabilir, ayın sonunda Plan ve Bütçe Kurulu’na gitmiş olur diye düşünüyorum. Birinci aylıklar şubat ya da martta bağlanabilir” dedi.
Askerlik ve doğum borçlanması ile ilgili şu anda müracaatların ağır bir biçimde SGK’ya geldiğini anlatan Alım, “Başvuru yapanların durumları uyuyor mu uymuyor mu inceleniyor. Kurum çok ağır çalışıyor. Altyapımızı geçtiğimiz sene yenilemiştik. Bu nedenle 1.5-2 milyon evrak sisteme girse dahi bir sorun yaşamayacağız. Bir ay içerisinde tüm belgelerin sonuca bağlanabileceğini tabir ediyor arkadaşlarımız. Müracaatların çoğunluğu e-devlet üzerinden alınacak, çalışanımız hazır” formunda konuştu.
Kıdem tazminatı ödemeleri konusunun Kredi Garanti Fonu (KGF), takviyesiyle çözüleceğini kaydeden Alım şunları kaydetti:
“- Esasen kıdem tazminatı sıkıntısında büyük bir sorun yok. Bir kez kıdem tazminatının aşikâr bir ölçüsünü vergiden düşüyor patronlar. İkincisi kıdem tazminatı bilinmeyen bir olay değil, yani bu hak olarak düzenlenmiş.
– Toplumsal Güvenlik Takviye Primi kolaylığı da sağladık. 5 puan indirerek tekrar çalışmalarını kolaylaştırdık. Yalnızca onlar işe tekrar devam ederse 5 puan indirim verilecek. Patronlar umarım bu mevzuda çok kahır çekmeyecek.”
