Kimyasallarda yeşil dönüşüm için geri sayım

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

İhracatta 11 ayda 33 milyar dolarlık sayıya ulaşarak yüzde 34’lük büyüme gösteren Türkiye kimya dalında, 2023 yılı sonuna kadar ‘Kimyasalların Kaydı, Değerlendirmesi, Müsaadesi ve Kısıtlanması-KKDİK’ kapsamında kimyasal kayıtlarının tamamlanması gerekiyor. Bölümü ‘yeşil dönüşüm’e hazırlayan kayıt uygulaması, yıllık 1 ton ve üzerindeki kimyasalları kapsıyor. Uygulama hakkında bilgi veren İstanbul Kimyevi Hususlar İhracatçı Birlikleri (İKMİB) Lideri Adil Pelister, “KKDİK kapsamında yılda 1 ton ve üzeri imal edilen yahut ithal edilen bir kimyasal unsurun her potansiyel imalatçısı yahut ithalatçısı, imalat yahut ithalata devam edebilmek için, 2023 yılı sonuna kadar Bakanlığın Kimyasal Kayıt Sistemi üzerinden kelam konusu kimyasal hususun kayıt sürecini tamamlaması gerekiyor” dedi.

2023 yılında sürdürülebilirlik ve yeşil dönüşümü öncelik verdikleri bahisler olarak aktaran Pelister, “En çok ihracat gerçekleştirdiğimiz Avrupa’nın, yeşil mutabakat kapsamında uygulayacağı sonda karbon vergisi üzere uygulamalar için süratle hazırlanmamız gerekiyor. Pak güç de dahil olmak üzere güç siyasetlerinde ve etraf siyasetlerinde yeni birtakım uygulamaların devreye giriyor olması hem bir fırsat hem de bir tehdit. Bu siyasetlere uygun yeni sanayilerin gelişmesi fırsat olurken, bu etraf siyasetlerine ahenk sağlayamayan işletmelerin kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kalması bir tehdit oluşturuyor” diye konuştu.

Kademeli geçiş isteniyor

Sektör ismine bu kayıt sürecinin tonaj bandında kademeli geçiş yapılmasını talep eden Lider Adil Pelister, “Bu mevzuda taleplerimizi ilgili bakanlığa ilettik, yakından takip ediyoruz” dedi. Türkiye’nin 2023 yılı ihracat maksadının Orta Vadeli Programda 265 milyar dolar olarak belirlendiğini hatırlatan Pelister, bu doğrultuda kimya kesim ihracatını da 35 milyar doların üzerine çıkarmak için çaba edeceklerini belirtti. Gelişmiş ülkelere bakıldığında kimya dallarının de gelişmiş olduğunu söz eden Pelister, şunları söyledi: “Dünyadaki yeni teknolojileri ülkemize getirip dünya devleri ile işbirliği yapmamız değerli. Ülkemizin gelişmesi, kalkınması ve büyümesi için kimya dalının de gelişmesi ve büyümesi gerekiyor. Bunun için ölçek büyütmemiz ve yeni yatırımların yapılması gerekiyor. Ülkemizde beş tane daha petrokimya yatırımına gereksinimimiz var. İKMİB olarak bir çalışma yaptık ve ülkemizde üretilmeyen 50 milyon dolar ve üzerindeki ithal edilen kimyevi eserleri, hammaddeleri içeren bir rapor hazırladık. Türk Kimya Bölümü Yatırım Öncelikli Eserler raporumuzda yer alan ve ülkemizde üretilmesi uygun olan 103 eserin 98’i atılım programına alındı ve stratejik olarak en değerli beş bölümden birisi kimya olarak belirlendi. Yatırım ortamının güzelleştirilmesi ile birlikte atak programında desteklenen yatırımların en kısa vakitte hayata geçirilmesini bekliyoruz. Yatırımlar dalımızın gereksinimi olan eserleri karşılarken tıpkı vakitte cari açığın azalmasına katkı sağlayacak ve yeni istihdam imkanı sunarak iktisada büyük katkısı olacaktır.”

“2030 yılına kadar çok süratli bir halde kimya dalımızı ölçeklendirmeli, büyütmeli ve dünya sıralamasında yerimizi almalıyız” diyen Pelister, kimya dalının 27 ana dala dokunduğunu belirtti. Pelister, “Onların temel tedarikçisiyiz dersek yanılmış olmayız. Öyleyse dönüşen bu yeni tertibin de en temel basamağında yer alıyor olmamız da tesadüf değil. Stratejik kesimlerin başında geliyoruz. Dünyanın en büyük on iktisadının sekizi kimya kesiminde de üretim ve ihracat bakımından önder. Sürdürülebilirlik başlığında bambaşka bir konferans düzenlemeli ve bu mevzuyu enine uzunluğuna tartışmalıyız. 2030 yılına kadar çok süratli bir halde kimya dalımızı ölçeklendirmeli, büyütmeli ve dünya sıralamasında yerimizi almalıyız. Geleceğimizi kurgulamalı ve sürdürülebilir kalkınmanın temel gayelerini daima birlikte başarmalıyız. Biz İKMİB olarak bu hususta her türlü çalışmaya hazırız” dedi.

KKDİK ile ne amaçlanıyor?

Yönetmelik; hem insan sıhhatini hem de çevreyi, kimyasalların olumsuz tesirlerinden muhafazayı amaçlıyor. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı, yönetmeliğin kararlarına nazaran kimyasal hususların kayıt, kıymetlendirme, müsaade ve kısıtlama süreçlerini dünya standartlarına uygun biçimde yönetmeyi amaçlıyor. KKDİK’in temel gayeleri; insan sıhhatini ve çevreyi kimyasalların zararlarından yüksek seviyede korumak. Kimyasalları piyasaya arz edenleri (üretici, imalatçı, ithalatçı) kimyasalların inançlı kullanımını sağlamakta zarurî tutmak. Türkiye kimya sanayiinde rekabetin ve yenilikçiliğin artırılmasını sağlamak. Unsurların ziyanlı özellikleri değerlendirilirken, hayvanlar üzerinde kullanılmak zorunda kalınan deneylerini azaltmak ve alternatif metotları özendirmek.