Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından geçen ay tekrar başlatılan “Merkezin Güncesi”nde “Türk Lirası Mevduatı Teşvik Etmeye Yönelik Düzenlemelerin Faizlere Etkisi” ile “Kur Muhafazalı ve Klasik Mevduatlara Yatırımcı Perspektifinden Bir Bakış” ismiyle iki blog yayımlandı.
“Türk Lirası Mevduatı Teşvik Etmeye Yönelik Düzenlemelerin Faizlere Etkisi” başlıklı tahlilde, yeni siyaset çerçevesinde kur muhafazalı mevduat (KKM) ve gerçek şahıslara ilişkin dövizden dönüşümlü mevduat hesaplarının (DDM) kademeli olarak TL mevduata dönüştürülmesinin, yabancı para (YP) cinsinden mevduata geçişlerin minimum seviyede tutulmasının ve bankaların TL mevduat hissesinin yükseltilmesinin hedeflendiği belirtildi.
18 Ağustos’ta 3 trilyon 408 milyar TL’ye yükselen toplam KKM ve DDM bakiyesinin, düzenleme sonrasında 1 Aralık’a kadar olan müddette 694 milyar TL azalarak 2 trilyon 714 milyar TL düzeyine gerilediği ve KKM ve DDM’nin toplam mevduattaki hissesinin yüzde 26,2’den yüzde 19,2’ye düştüğü bilgisi verildi.
Analizde, kelam konusu devirde TL mevduat faizlerinin yüzde 24,9’dan yüzde 44’e yükseldiği belirtilirken, yüksek KKM hissesi nedeniyle daha çok TL’ye dönüşmesi gereken mevduatı olan bankanın düzenlemeden daha çok etkilenmesinin ve TL mevduat faizini daha çok artırmasının beklendiği aktarıldı.
Düzenlemeden daha çok etkilenen bankalar daha yüksek faiz uyguluyor
Düzenlemeden çok etkilenen bankaların az etkilenen bankalara nazaran, düzenleme sonrasında gerçek kişi TL mevduatlarında ortalama 2,5 puan daha yüksek faiz uyguladığının görüldüğü belirtildi. Düzenlemeden çok etkilenen bankaların daha yüksek mevduat faizi ödemesinin bu bankaların müşterilerinin TL mevduata dönüşlerini desteklediği ve kesim genelinde mevduat faizlerini ortalama 3,4 puan yükselttiği kaydedildi.
Kur muhafazalı hesapların azaltılmasına yönelik düzenlemelerin fiyatlamalara tesirinin banka seviyesinde farklılaştığı belirtilen tahlilde, “Düzenlemeden çok etkilenen bankaların daha yüksek mevduat faizi ödemesi, bu bankaların müşterilerinin TL mevduata dönüşlerini destekliyor. Tahlil sonuçları, 20 Ağustos tarihindeki düzenlemenin kur muhafazalı hesapların TL mevduata dönüştürülmesini teşvik ederek makro finansal istikrarı, mali transfer düzeneğini ve haziran ayında başlanan mali sıkılaşma sürecini desteklediğini gösteriyor.” sözlerine yer verildi.
TL mevduatı teşvik edici adımlar bedel kayıplarını telafi eden opsiyon sağlıyor
“Kur Muhafazalı ve Klasik Mevduatlara Yatırımcı Perspektifinden Bir Bakış” başlıklı blogda ise Türk lirası mevduatı teşvik edici adımların KKM yatırımcılara klasik TL mevduatın yanında Türk lirasında gerçekleşen kıymet kayıplarını telafi eden bir opsiyon sağladığı kaydedildi.
TL mevduatın izafî cazibesinin artırılmasıyla KKM bakiyelerinin azalmaya başladığı aktarılan yazıda, yatırımların TL mevduatta değerlendirilmesinin KKM’ye nazaran avantajlarından bahsedildi.
Opsiyonun fiyatını azaltıcı ya da faiz farklarını artırıcı gelişmelerin TL mevduatın izafî cazibesini artırdığı kaydedilirken, opsiyonun fiyatının KKM faiziyle belirlenen uzlaşı bedelinden ve döviz kuru beklentileriyle şekillenen kur oynaklığından etkilendiği bildirildi.
Analizde, atılan kararlı siyaset adımlarının döviz kuru oynaklığını ve buna bağlı olarak opsiyonun fiyatını düşürdüğü görüşüne yer verilirken, nakdî sıkılaşmanın TL mevduatın cazibesini artırdığı belirtildi.
Atılan adımlar KKM yenileme oranlarının gerilemesinde tesirli oluyor
TL mevduat hissesinin artırılmasına yönelik 20 Ağustos sonrasında atılan makroihtiyati adımların bir yandan bankalara faiz farkını belirlemede esneklik sağlarken öbür yandan bankaları TL mevduat faizini artırmaya teşvik ettiği kaydedilen yazıda, şu tabirlere yer verildi:
“Böylece faiz farkının TL mevduat lehine açılması sağlanarak TL mevduatlara kademeli geçiş destekleniyor. Özetle, yatırımcının mevduat tercihlerinde KKM ve TL mevduatların izafî getirileri belirleyici oluyor. TCMB tarafından atılan siyaset adımlarıyla TL mevduatın nispî getirisinin artması KKM yenileme oranlarının gerilemesinde tesirli oluyor ve vade bitiminde KKM bakiyelerinde azalma gözlemleniyor. Nispî getiri farkının bakiye değişimleri ile birlikte hareket etmesi getirilerin yatırımcı perspektifinden değerini ortaya koyuyor.”
