TÜRK-İŞ, ücretlilerin temel masraflarının vergi matrahından indirimine müsaade verilmesini, tüm toplumsal yardım kalemlerinin de mümkün olduğunca SGK prim matrahına dahil edilmemesini istedi.
TÜRK-İŞ Genel Lider Ergün Atalay ve Genel Lider Yardımcısı Pevrul Kavlak, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TBMM’deki parti küme başkanvekillerine vergi düzenlemesiyle ilgili mektup gönderdi.
Mektupta, fiyatlarda minimum fiyat kadar olan fiyatın 2022’den itibaren gelir vergisinden istisna tutulduğu anımsatılarak, bu düzenlemenin fiyat gelirlerinin vergilendirilmesindeki adaletsizliklerin tahlilinde kâfi olmadığı vurgulandı.
Ücretlerde gelir vergisinden istisna tutulan kelam konusu meblağın, sonraki ayların kümülatif vergi matrahına eklendiğinin belirtildiği mektupta, bu nedenle fiyat gelirlerinin haksız halde yüzde 15’lik dilimi daha erken aştığına ve akabinde yüzde 20 ve 27’lik dilimlerin de daha çabuk vergilendirildiğine yer verildi.
Mektupta, “Türkiye’de uygulanan tüm istisna uygulamalarında istisna tutulan meblağ vergi matrahına eklenmiyor lakin taban fiyat istisnası meblağı haksız ve adaletsiz bir biçimde kümülatif vergi matrahına ekleniyor. Bu da fiyat gelirlerinde ağır vergi yüküne sebep oluyor.” tabirlerine yer verilerek şunlar kaydedildi:
“Ücretlerde taban fiyat kadar olan fiyatı gelir vergisinden istisna tutan, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü hususunun birinci fıkrasına eklenen 18 numaralı bentteki ‘Şu kadar ki, istisnayı aşan fiyat gelirinin vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim meblağları ve oranları, istisna kapsamındaki meblağlar da dikkate alınarak belirlenir’ kararı kaldırılarak sorun çözülmelidir.”
‘Vergi tarifesi oranları çalışan lehine güncellenmeli’
Brüt minimum fiyatın 1999-2023 ortasında 143 kat armasına rağmen, gelir vergisi tarifesinin birinci diliminin 35 kat düzeyinde artırılmasının, çalışanlar üzerinde ağır vergi yüküne sebep olduğu değerlendirmesi yapılan mektupta, şu tabirler kullanıldı:
“2010 yılı ve öncesinde minimum fiyat üzerinden gelir elde eden bir çalışan ikinci vergi dilimine hiç girmemekte ve fiyatından kesilen gelir vergisi oranı hiç artmamaktaydı. 2011 yılı itibariyle taban ücretliler ikinci vergi dilimine tabi olmuştur. Taban fiyattaki artış ile gelir vergisi birinci dilimi fiyatındaki artış paralel seyretmemiş ve bu nedenle taban ücretliler her yıl daha yüksek oranla gelir vergisi ödemek durumunda kalmıştır. 2011 yılına kadar taban fiyatlı, yıl içerisinde ek bir yararı yok ise ikinci vergi dilimine hiç girmezken, Temmuz 2021’den itibaren tüm minimum ücretliler ikinci vergi dilimine girerek daha yüksek oranda vergi ödemek durumunda kalmıştır.
Birinci vergi dilimi meblağının arttırılması, minimum ücretlilerin ikinci vergi dilimine yıl boyunca girmesinin engellenmesi gerekmektedir. Bu noktada gelir vergisi tarifesinin birinci diliminin geçmiş yıllarda olduğu üzere yıllık minimum fiyat brüt meblağının (fazla mesai, yol, yemek ve yakacak yardımları üzere ek çıkarlar da dikkate alınarak) belli ölçü üzerinde tespit edilmesi öbür vergi tarifesi oranlarının da birinci dilim baz alınarak çalışan lehine güncellenmesi talep edilmektedir.”
‘Ücretler sabit bir oranla stopaja tabi tutulmalı’
Mektupta, başta fiyatlar olmak üzere birçok gelir ögesinin stopaj yoluyla vergilendirildiği ve yaygın olarak da stopajın sonuncu vergilemeye dönüştüğü belirtilerek, “Ancak yalnızca fiyat gelirine uygulanan stopaj artan oranlı tarifeye nazaran hesaplanmakta tüm öteki gelirler (faiz ve gibisi gelirler, şirketlerden elde edilen kar hisseleri, kimi hür meslek karları, kira gelirleri vb.) sabit bir oranla stopaja tabi tutulmaktadır. Vergilendirme sistemini daha adaletli hale getirmek üzere fiyatlar ya sabit bir oranla stopaja tabi tutulmalı yahut daha düşük oranlara sahip başka bir vergi tarifesiyle vergilendirilmelidir.” görüşüne yer verildi.
Tüm çıkar ögelerine sağlanan gayrisafi gelirden sarfiyatlar düşülerek bulunacak “safi kazanç” üzerinden vergileme kararından ücretlilerin de yararlandırılmasını istenen mektupta, “Ücretlilerin temel masraflarının vergi matrahından indirimine müsaade verilerek; sıhhat, eğitim, yol, kira ve ısınma masraflarının yanı sıra sağlanan tüm başka toplumsal yardım kalemlerinin de mümkün olduğunca SGK prim matrahına dahil edilmemesi ve gelir vergisinden istisnasının sağlanmasının uygun olacağı bedellendirilmektedir.” sözleri kullanıldı.
