Türkiye’nin marketi olduk

Fikret ÇENGEL

Türkiye’nin en bedelli doruklarından birindeyiz. Burası Gübretaş’ın Bilecik Söğüt’te 3 bin hektar alan üzerine şurası altın madeni. 1980’lere kadar uzanan kıssasında memnun sona 2020 yılında ulaşıldı.

Yapılan incelemelerde bu alanda 109 ton altın kaynağına rastlandı. Bu da yaklaşık 60 ton (1,92 milyon ons) altın rezervine işaret ediyor. Bu dorukta birinci fazı tamamlanan yatırımlarla bir arada yılda 2.5 ton, 500 milyon dolarlık yatırımla devreye girecek 2 ve 3. fazla bir arada yıllık 6.5 ton altın üretilecek. Tarım Kredi Kooperatifi kuruluşu olan Gübretaş yıllardır başta 800 bin çiftçi ortağı olmak üzere Türk çiftçisine gübre üreterek toprağın üstüne paha katarken artık de toprağın altında kalmış milyarlarca dolar bedelindeki altın Türkiye iktisadına kazandırılacak.

Tarım Kredi Kooperatifleri her ne kadar son devirlerde artan mutfak enflasyonuna karşı bir düzenleyici olarak açtığı yüzlerce marketi ile gündeme gelse de, tam 160 yıldır tarıma ve Türk çiftçisine takviye veriyor.

Kuruluşu 1867 yılında Mithat Paşa tarafından kurulan “Memleket Sandıkları”na dayanan TKK, bugün Türkiye’nin ziraî gelirinin yüzde 20’sini sağlıyor. 800 bin çiftçi ortağı ile çiftçiye gübre, ilaç, yem sağlıyor, eser satın alarak yurtiçi muhtaçlıkları karşılıyor, ihracat yapıyor ve son devir yaptığı yatırımlarla son eser olarak tüketicilere sunuyor.

TKK Genel Müdürü Hüseyin Aydın’ın sözüyle ‘Türkiye tarım ekosisteminin en kurumsal yapısı’ TKK. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iştirakiyle Gübretaş madem alanında gerçekleşen birinci altın dökümü sonrası basın mensupları ile bir ortaya gelerek, TKK’nın toprak altı ve üstündeki faaliyetleri konusunda en şimdiki bilgileri aktardı. Aydın şöyle konuştu:

Uçtan uca bir tarım ekosistemi

Tarımın ulusal gelirden aldığı hisse yüzde 5. Bu yüzde 5’in yüzde 20’sini tek başına Tarım Kredi sağlıyor. Devam eden ve hayata geçecek yeni yatırımlarla ziraî ulusal gelirin yüzde 30’unu tek başımıza sağlıyor hale geleceğiz. O yüzden biz bir ekosistemi yönetiyoruz diyoruz. 800 bin ortağımız olan çiftçilerimizle üretiyoruz, gübre, ilaç, yem başta tüm gereksinimlere karşılık veriyoruz. Sonra üretileni lisanslı depolarımızda tutuyoruz, gereksinime nazaran satıyoruz yahut son eser olarak Türkiye’nin her yerinde açtığımız 3 bine yaklaşan satış noktasında tüketiciye en satıyoruz.

Kredili satış geri dönüş oranı yüzde 99

Yeni getirdiğimiz bir uygulama ile çiftçimizin teminat kaidesini kaldırarak reyting sistemi getiriyoruz. Belirli bir orana kadar imza karşılığı takviye veriyoruz. Reytingi yükseldikçe karşılık düşüyor. Biz bunun verimliliği arttıracağını düşünüyoruz.

Bugün Tarım Kredi’nin kredili satışlarının geri dönüş oranı yüzde 99’dur. Hatta geçmiş yıllardan sıkıntılı alacakların yüzde 80’ini yapılandırdık.

TKK marketleri üretici ile tüketiciyi buluşturdu

Çiftçilerimizin elde ettiği eserleri artık marketlerimizde satıyoruz. Ortalama bir markette 200’ü ana eser olmak üzere kendi üretimimiz olan 1400 tali eser bulunuyor. Kısa vadede gayemiz ana eser sayısını 700’e çıkarmak. Bunun yanında tıpkı eserden çeşit oluşturarak fiyat esnekliği de sağlamak. 1550 markete ulaştık, bunun yanında 400 satış noktamız ve işbirliğine girdiğimiz bakkallar var. Toplamda şubat ayı sonuna kadar 2750 noktada TKK eserlerine ulaşım imkanı olacak.

Pahalı eleştirisi haksız

Özellikle son devirlerde artan hayat pahalılığına bağlı olarak marketlerimiz kıymetli bir misyon üstleniyor. Bir fiyat istikrarı sağlıyoruz. İndirimlerde biz başı çektik. Herkesin fiyatları aşağı indirmesini bana nazaran biz sağladık. Buna karşın haksız tenkitler oluyor. Bizim marketlerde satılan 1. Sınıf baldo pirinci ile diğer bir markette satılan yabancı menşeli bir eser mukayese ediliyor. Artık biz de o eserleri raflara koyuyoruz. TK markalı 1. Sınıf eserler yanında Anadolu markası ile daha ekonomik eserler olacak Fiyat ve kalite esnekliği sağlayacağız. Toplamda 1400 eserin 600’ü piyasada en uygun fiyatı sağlıyoruz. Bu 600 eser içerisinde yüzde 1,5’la yüzde 25 ortasında öbür marketlere nazaran daha ucuzuz.

Türkiye’nin marketi olduk

Vatandaşın nezdinde marketler benimsendi, ilgi var. Yani eleştiren de var, herkesi mutlu etme imkanı yok lakin vatandaş benimsedi. Türkiye’de çabucak herkesim bizden alışveriş yapıyor. Yani nasıl söyleyeyim; tutukları gruplara nazaran baksanız, coğrafyaya nazaran baksanız, gelir kümesine da baksanız Türkiye’nin marketi olmuşuz, bu türlü bir ölçümümüz var.

Kadın teşebbüslere destek

Bize müracaat eden bayan girişimcilerin eserlerini market içerisinde bayan teşebbüsçü rafı açıyoruz. Bayan teşebbüsçüler Tokat’ta salamura yaprak, Akşehir’de kiraz reçeli, Haymana’da tarhana yapıyor. Her geçen gün eser sayısı artıyor. Marketlerimizde 60-80 eser var ortalama şu an. Fiilen 40’a yakın kooperatifi ile çalışıyoruz.

Koop-Bakkal projesi kapsamında biz birinci olarak 6 vilayeti seçtik, 250 bakkalın süreçlerini tamamladık. Eserlerimizin satışını yapıyorlar. Şubat ayı içinde 17 vilayette 540 bakkal daha eklenecek ve 790 bakkala ulaşacak.

Akıllı market Ankara’da devreye girecek

“Büyük market planımız var. Yeniden yük bizim eserlerimiz olacak ancak paklık hususları, şarküterisiyle daha çok eser ve alanla hizmet etmeyi sürdüreceğiz. Birincisi şubatta Ankara’da olmak üzere akıllı market açacağız. Hangi rafta ne eser olduğunu kapıdan girince bilecek barkod okuyucuyla, kendisi kasadan ödemeyi yapıp çıkabilecek, içeride rahatça dolaşacak, büyük bir market. Ankara’da deneyeceğiz Şubat ayında. Büyüme siyasetimiz devam edecek. Daha çok eserle daha çok bölgeye ulaşmak ve sürdürülebilir hale getirmek için depo yatırımlarımız olacak. 16 depomuz var. Tekirdağ ve Kayseri eklenince 3500 noktaya ulaşacağız.”

TKK’nın 2023 ciro gayesi 100 milyar TL

“Tarım Kredi Kooperatifi 800 bin çiftçinin ortak malı. Kamu kaynağı kullanılmıyor. Öz kaynakları ve bankalardan kredi kullanıyor. Münasebetiyle burada ziyan etsek bu bir kamu ziyanı değil, kooperatifin ziyanı olur. Kaldı ki bir ziyan da kelam konusu değil. Ama öteki yandan kamusal sorumluluk yükleniyoruz ve 800 bin çiftçimize karşı sorumluluğumuz var. Kimdir benim ortağım. Eken, hayvanı olan, biçen. Tarım Kredi Kooperatifi olarak ürettiğimiz kaynakla büyütüyoruz. 2022 sonu prestiji ile 70 milyar TL ciroya ulaştık. 2023 yılı amacımız 100 milyar TL.”

Market besin enflasyonu yüzde 81

Tarım Kredi Marketlerde yüksek enflasyon argümanlarına yanıt veren Hüseyin Aydın, “Basında yüzde 256 diye haberler çıktı. Türkiye’de TÜİK’in açıkladığı mutfak besin enflasyonundan bizimki daha düşük: Yüde 81. Bu araştırma Aralık 2021 ile Aralık 2022 tarihlerini kapsıyor” diye konuştu.

Gübre fiyatlarını 4 ay sabitledik

“Artan hammadde fiyatları yüzünden gübre fiyatlarında önemli artışlar oldu. Bir eser maliyetinin yüzde 15-20’sini gübre oluşturuyor. Çiftçilerimiz için 30 Nisan’a kadar, 4 ay dünyada gübre ve yem fiyatları nereye giderse gitsin bir fiyat artışı olmayacağını taahhüt ettik. Bu biçimde çiftçilerimiz önünü görür hale geldi.”

Yeni satın almalar olabilir

Aynes üzere diğer fırsat bulursak alabiliriz. Lakin bu türlü çıkıp da şunda alıcıyız demiyoruz. Daha fırsatları kıymetlendiriyoruz ya da ülke için çok kıymetli, âlâ işletilmemiş, atıl kalmış bir kıymeti olursa, mutabık kalırsak, fırsatları kıymetlendiririz. Maden üzere yeni bir alana girme niyetimiz yok, birinci hedefimiz asli işimize daha çok odaklanacağız.